Kami mengagihkan borang soalan kajian penyelidikan kepada 437 responden semasa kempen kesedaran dijalankan. Tujuannya adalah untuk mengenal pasti tahap kesedaran gaya hidup yang lestari di bandar dan membuat penemuan untuk dianalisis menggunakan SPSS Versi 19. Rajah 1 menunjukkan taburan responden mengikut kumpulan umur. Responden berumur di bawah 20 dengan 46.7%, dan daripada mereka dalam lingkungan umur 12-20 tahun. Ini menunjukkan bahawa kebanyakan responden adalah pelajar sekolah. Kira-kira 20.6% daripada responden yang berumur antara 20-29 tahun, 15.6% responden berumur antara 30-39 tahun, 11.9% daripada responden yang berusia antara 40-49 tahun dan diikuti dengan 5.3% daripada responden yang berumur 50 tahun - 59 tahun.
 |
Rajah1: Peratus umur responden yang terlibat |
Rajah 2 menunjukkan kawasan lokasi yang telah diadakan sepanjang projek kami. Hypermarket GIANT mewakili peratusan yang lebih tinggi berbanding dengan yang lain iaitu 38.2%. 437 responden telah ditemuramah dan menjawab soal selidik. Untuk sekolah-sekolah terpilih, kami memberi tumpuan kepada kumpulan sasaran tertentu. Kami memilih daripada pelajar dan guru seluruh sekolah untuk mewakili sekolah secara keseluruhan. Berdasarkan rajah di bawah SMK Datuk Haji Mohd Nor Ahmad 18.5%, SMK Bukit Gambir 10.3%, SMK Bukit Jambul 11.0%, SK Minden Height 7.8%, SK Sg. Gelugor 6.2% dan Cincaria Sdn Bhd adalah 8.0%.
 |
Rajah2: Peratus lokasi reponden terlibat |
Hasil Dapatan Kajian
Rajah 3 menunjukkan tahap kesedaran responden mengenai pembangunan lestari mengikut tahap pendidikan. Responden terdiri dari pelbagai peringkat dan kebanyakan responden dari peringkat universiti. Data menunjukkan bahawa kebanyakan responden sedar dan memahami konsep pembangunan lestari iaitu pembangunan masyarakat, ekonomi dan alam sekitar di samping mengambil kira keperluan generasi akan datang. Walau bagaimanapun, terdapat responden yang tidak mengetahui atau tidak pernah mendengar konsep pembangunan lestari dalam peratusan yang kecil daripada responden.
 |
Rajah 3: Tahap pendidikan responden |
Jadual di bawah menunjukkan semua kriteria yang boleh menyumbang kepada masyarakat dan bandar-bandar yang lestari seterusnya mencapai konsep pembangunan lestari. Sebagai sebahagian daripada komponen penyelidikan kami, kami telah melakukan kempen kesedaran di sekolah-sekolah terpilih dan komuniti sekitar USM. Berdasarkan jadual di bawah, penyediaan kemudahan tong kitar semula menunjukkan peratusan yang lebih tinggi dalam kawasan kajian kami. 296 daripada 437 responden (67.7%) daripada mereka bersetuju bahawa kemudahan kitar semula telah disediakan di kawasan kediaman mereka. 310 daripada 437 responden (70.9%) bersetuju penanaman pokok teduhan disediakan di tempat mereka. Sementara itu, pendedahan mengenai inisiatif kompos masih rendah kerana hanya 157 daripada 437 responden iaitu 35.9% responden telah mempunyai pendedahan mengenai pengkomposan.
Jadual 1: Amalan kelestarian dalam kawasan kajian
Frekuensi | Peratus (%) | |
a. Menyediakan kemudahan pusat kitar semula | 296 | 67.7% |
b. Penanaman pokok teduhan | 310 | 70.9% |
c. Pendedahan amalan pengkomposan | 157 | 35.9% |
d. Pengurusan sisa pepejal yang efisien | 192 | 43.9% |
e. Penggunaan produk jimat tenaga | 280 | 64.1% |
f. Menyediakan fasliti untuk orang kurang upaya | 200 | 45.8% |
g. Menyediakan kemudahan rekreasi dan ruang hijau | 312 | 71.4% |
h. Kejiranan yang aktif dan semangat komuniti yang erat | 320 | 73.2% |
i. Perumahan yang berkualiti untuk semua lapisan masyarakat | 314 | 71.9% |
j. Harga barangan adalah berpatutan dan mampu dimiliki | 310 | 70.9% |
Rajah 4 menunjukkan peratusan di mana pengguna mencapai maklumat mengenai pembangunan lestari mengikut sumber-sumber yang berlainan. Kira-kira 134 responden (30.7%) mendapat maklumat melalui akhbar, majalah dan buku-buku pendidikan. Kebanyakan responden secara meluas mengakses maklumat melalui sunber ini dan kebanyakan mereka telah dididik dari universiti. Sementara itu, 123 responden (28.1%) mendapat maklumat pembangunan lestari melalui internet dan diikuti oleh medium lain.
 |
Rajah 4: Peratus maklumat mengenai pembagunan lestari |
Merujuk jadual di bawah, pelbagai amalan gaya hidup yang lestari. 41.6% (182 daripada 437 responden) responden mengatakan mereka kerap mengamalkan penjimatan air. Dari segi pengangkutan, 4.8% (21 daripada 437 responden) tidak mengunakan kenderaan awam dalam kerja seharian mereka.
Jadual 2: Maklum balas responden mengenai amalan gaya hidup lestari
Tidak diamalkan | Jarang diamalkan | Kadang-kala diamalkan | Kerap diamalkan | Paling kerap diamalkan | ||||||
bil | % | bil | % | bil | % | bil | % | bil | % | |
a)Penjimatan tenaga | 17 | 3.9 | 52 | 11.9 | 118 | 27 | 170 | 38.9 | 80 | 18.3 |
b)Pengurusan sampah | 17 | 3.9 | 40 | 9.2 | 90 | 20.6 | 173 | 39.6 | 117 | 26.8 |
c)Penjimatan air | 17 | 3.9 | 41 | 9.4 | 80 | 18.3 | 182 | 41.6 | 117 | 26.8 |
d)Pengangkutan | 21 | 4.8 | 53 | 12.1 | 127 | 29.1 | 155 | 35.5 | 81 | 18.5 |
e)Kepenggunaan | 19 | 4.3 | 35 | 8 | 123 | 28.1 | 161 | 36.8 | 99 | 22.7 |
Sumber: Kerja Lapangan, Centre for Global Sustainability Studies (CGSS), 2011.
Kitar Semula:
Jadual 3 menunjukkan jenis barang kitar semula di sekolah-sekolah. Tong kitar semula telah diedarkan selepas kempen kesedaran. Barangan kitar semula telah dikumpul selepas dua minggu dan penjual yang dipilih datang ke sekolah-sekolah untuk menimbang barang-barang. SMK Bukit Gambir menunjukkan pendapatan tertinggi iaitu RM38.95, diikuti oleh SMK Bukit Jambul, RM 21,05 dan SK Sungai Gelugor RM20.30. Item yang dipungut paling tinggi adalah kertas campuran dan kertas putih iaitu 56kg dan 55kg. Hal ini disebabkan sekolah menggunakan banyak kertas di dalam aktiviti-aktiviti harian mereka. Sementara itu, plastik adalah dianggarkan sebanyak 18 kg, kotak = 6 kg, akhbar lama = 13 kg, logam = 10 kg diikuti oleh aluminium 0.5kg. Keputusan menunjukkan bahawa kadar kitar semula masih rendah kerana tidak cukup tong kitar semula dan kekurangan program kesedaran kitar semula.
Jadual 3: Bahan kitar semula yang dijana di sekolah
Berat (kg) | Pendapatan (RM) | |||||||
Kertas Putih | Kertas Campur | Kotak | Surat Khabar | Besi | Tin Aluminium | Plastik | ||
SMK Bukit Jambul | 24 | 10 | 0 | 13 | 0 | 0 | 0 | 21.05 |
SMK Bukit Gambir | 32 | 18 | 5 | 0 | 10 | 0 | 0 | 38.95 |
SK Sungai Gelugor | 21 | 11 | 3 | 0 | 0 | 0.5 | 7 | 20.3 |
SK Minden Height | 0 | 8 | 8 | 0 | 0 | 0 | 9 | 9.9 |
SK Bukit Gambir | 0 | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 5.1 |
Jumlah | 55 | 56 | 16 | 13 | 10 | 0.5 | 18 | 95.3 |
Sumber: Kerja Lapangan, Centre for Global Sustainability Studies (CGSS), 2011.
Pengkomposan:
Dua lokasi utama telah dipilih sebagai kawasan kajian iaitu Universiti Sains Malaysia dan beberapa buah sekolah di sekitar USM. Terdapat teknik pelbagai kompos yang telah digunakan termasuk Kaedah 'Takakura', Kompos Timbunan dan Kompos Berpagar. Kaedah 'Takakura' telah diperkenalkan oleh PPSPPA Pulau Pinang. Sementara itu, kaedah kompos timbunan dan kompos berpagar telah diperkenalkan Prof. Sultan Ismail dari The New College, India. Setiap sisa yang berbeza digunakan untuk kaedah kompos yang tertentu. Kompos kaedah berpagar dan timbunan sesuai digunakan untuk sisa taman/kebun manakala kaedah 'Takakura' lebih sesuai untuk sisa dapur. Kaedah `Takakura' lebih rumit untuk diaplikasikan dalam skala yang besar kerana banyak bahan perlu disediakan dan prosedur yang banyak diperlukan. Kompost kaedah berpagar dan timbunan adalah lebih mudah untuk diamalkan kerana ia hanya memerlukan tinja lembu sebagai bahan utama. Tinja lembu dipilih sebagai sumber utama mikroorganisma untuk menguraikan sisa pepejal. Berat najis lembu yang digunakan bergantung pada berat sisa pepejal yang digunakan untuk kompos. Oleh itu, kaedah berpagar dan kaedah timbunan sesuai digunakan di sekolah-sekolah. Terdapat lima sekolah-sekolah yang telah dipilih sebagai kajian kes iaitu SMK Bukit Jambul, SMK Datuk Haji Muhammad Nor Ahmad, SMK Bukit Gambir, SK Minden Height dan SK Bukit Gambir. Kompos berpagar telah digunakan kepada semua sekolah kecuali SK Bukit Gambir. Jumlah berat sisa pepejal di Universiti Sains Malaysia lebih berat (748kg) berbanding dengan sisa pepejal yang dihasilkan di sekolah-sekolah (75kg) kerana perbezaan luas kawasan.
Jadual 4: Aktiviti Pengkomposan di USM dan kawasan kejiranan
Kaedah/Lokasi | Bahan-bahan (kilogram) | Berat Baja yang Dijangkakan | |||
Tanah | Dedak Ayam | Sisa dapur/kebun | Tinja Lembu | ||
Universiti Sains Malaysia | |||||
a.Kaedah Takakura | 0.5kg | 0.25kg | 0.5kg | - | ≤ 1kg |
b.Kompost Timbunan | - | - | 128kg | 10kg` | ≤ 32kg |
c.Kompost Berpagar | - | - | 120kg | 10kg | ≤ 30kg |
Jumlah | 748kg | ≤ 63kg | |||
Sekolah | |||||
a.SMK Bukit Jambul (Kompost berpagar) | - | - | 12kg | 2kg | ≤ 3kg |
b.SMK Bukit Gambir (Kompost berpagar) | - | - | 14kg | 2kg | ≤ 3.5kg |
c.SMK Datuk HMNA (Kompost timbunan) | - | - | 17kg | 2kg | ≤ 4.25kg |
d.SK Minden Height (kompost berpagar) | - | - | 18kg | 2kg | ≤ 4.5kg |
e.SK Bukit Gambir (kompost timbunan) | - | - | 14kg | 2kg | ≤ 3.5kg |
Jumlah | 75kg | ≤ 18.75kg | |||
Sumber: Kerja Lapangan, Centre for Global Sustainability Studies (CGSS), 2011.
